Zaintzailea
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) honako hau ezartzen du: “Mendekotasuna jarduera mugatzea da jarduera giltzarri batzuk egiteko, eta heldu osasuntsu batentzat ohiz beharko ez litzatekeen giza laguntza behar du”, eta “mendekoa da bere burua zaintzeko erabat gai ez den pertsona, bizi-kalitate altuari eusteko gai ez dena, bere lehentasunen arabera, ahalik eta independentzia, autonomia, parte-hartze, gogobetetze eta duintasun handienarekin”.
Definizio horiek agerian uzten dute beste pertsona baten laguntza behar dela eguneroko bizitzari eusteko; hala, zaintzailearen figura sortzen da, formala edo informala izan daitekeena.
• Arreta formala mendekotasun maila desberdineko pertsonak zaintzeko baliabide sozial eta sanitario publiko eta pribatuetatik dator.
• Laguntza informala familiatik eta/edo hurbilekoetatik dator, eta doan ematen da.
Espainiako Geriatria eta Gerentologia Elkartearen arabera
Espainiako Geriatria eta Gerontologia Elkarteak (SEGG) eta Zahartze eta Osasun Fundazioak mendeko 2,3 milioi pertsona identifikatu dituzte estatuan. Horietako bakoitzak zaintzaile baten laguntza behar du, eta horietatik kasuen% 80 ez da profesionala eta familiako harremana du. Hainbat ikerketek zehaztu dute Espainiako zaintzaileen% 88 adin ertaineko emakumeak direla, jasaten duten presio psikologikoarekin lotutako arazoak. Mendeko pertsonaren behar guztiak asetzeko pertsona nagusia izanik, zaintzaileek bere burua alde batera uzten dute, beren burua zaintzeaz ahazten dira, harremanak gutxitzen direla ikusten dute eta bizitza luzaroan uzten dute. Zaintzaile hauek aldaketa handiak izan dituzte beren bizitzan, eta horrek izaera eta aldarte aldaketak eragin ditu. Alterazio horiek% 69an eragin dute arazo fisikoetan eta% 49an buruko osasunean.
1960ko hamarkadaren hasieran aipatzen da lehen aldiz etxean mendekotasuna zaintzen duten familiako kideek hautematen duten zama kontzeptua.
Zaintzailearen zama prozesu estresagarria da, zaintzailearen fisiko, mental eta ongizatean ondorio garrantzitsuak dituena. Laguntza egunak oso luzeak dira. Hori guztia dela eta, zaintzaileak arazo fisikoak izaten hasten dira, hala nola lepoan, gerrialdean, giharrean edo artikulazioetako lesioak. Zaintzaile informalaren gainkargak eragindako arazo fisiko eta mentalek osasun sistemaren kontsumitzaile bihurtzen dute beraiek.
Zaintzailearen zama, prozesu estresagarria denez, depresio nahasteak, antsietatea, haserrea eta etsaitasuna agertzen diren buruko osasunean ditu ondorioak. Estres emozional kronikoaren aurrean erantzun desegokiak agortze fisikoa eta psikologikoa dakar, baita besteekiko jarrera hotza eta despertsonalizatua eta burutu beharreko zereginekiko eta, beraz, erruduntasunarekin bateraezintasun sentimendua ere.
Zaintzailea zaindu
Horrela, zaintzailea zaintzeko beharra agerian geratzen da, zure burua zaintzea besteak zaindu ahal izateko.
Helburua gauzatu ahal izateko baldintzak eta baliabideak sortzearen garrantzia aitortzerakoan adostasuna dago. Alzheimerrari buruzko tratatu ia guztiak atal zehatz bat agertzen dira zaintzaileari autozaintzako zeregin hori burutzeko jarraibideak emateko. Kontuz ibili behar duzu mezu hauekin, asmo onenarekin eginez gero, ahoko ezpata bihur baitaitezke eta nahi denaren aurkako efektua sor dezakete. Zaintzaileari beretzako denbora hartu behar duela dioen mezua eta horretarako baliabiderik eskaintzen ez bazaio, erantzukizunen zama eta errudun sentimendua sortzea baino ez dugu egiten burutzea lortzen ez badu zer galdetzen den.
Hori guztia gorabehera, zaintzailearen osotasun fisikoa eta emozionala zaintzera bideratutako hainbat gomendio ezar daitezke:
1.- Kontuan izan zure mugen berri
2.- Sufrimendua partekatzen jakitea
3.- Informazioa eskatu eta horren arabera jokatu
4.- Utzi emozioak sentitzen eta adierazten
5.- Utzi gaixoengandik ihes egiten
6.- Epe laburreko helburuak finkatu
7.- Bilatu zure saria zaintzeko ekintzan bertan
8.- Laguntza eta lankidetza eskatu
9.- Onartu helburua ez dela sendatzea
10.- Barkatu zure burua errua neutralizatzeko